“Haberde yabancı düşmanlığı” konusunu incelerken gözümüze çarpan bazı sorunlu ifadeleri tekrar gözden geçirelim.
Azgın: Basınımızda sıkça karşılaştığımız “…ler azdı”, “… ler azıttı”, “azgın …ler” gibi ifadelerin haber dilinde hiç yeri yoktur. Özellikle internet haber sitelerinde, Ermenilere yönelik çok sayıda haberin başlığında bu ırkçı ve düşmanca ifadeye ve benzerlerine rastlamak mümkün.
Kahpe saldırı: Haberde zarf ve sıfat kullanımında dikkatli olmak; özellikle küfür olarak kullanılan ifadelerden uzak durmak gerekir. “Kahpe”nin “orospu, ahlaksız kadın; dönek” anlamlarına geldiğini ve cinsiyetçi bir küfür olduğunu unutmayalım.
Suriyeli teröristler: Başlıklarda bir grubun “Suriyeli” olduğunu vurgulamak gerekli mi diye sorgulamak gerekir. Bir grubun hangi ülkeye ait olduğunu vurgulamanın, Suriye’den savaştan kaçarak gelmiş ve zor durumda olan kişilerin hayatını zorlaştıracak yönlere de çeklebileceğini unutmamak gerekir.
Terörist: Haberciler için önemli olan konu, olayı tüm ayrıntıları ve gerçekliğiyle anlatmak olduğuna göre, eylemciler için genelleştirici “terörist” sözcüğü yerine ‘bombacı’, ‘saldırgan’, ‘silahlı kişi’, ‘isyancı’, ‘militan’ gibi ifadeler kullanmak olayı gerçeğe en yakın şekilde sunmamıza yardımcı olacaktır.
Sığınmacı / mülteci: Uluslararası Mülteci Hakları Derneği, “Irkı, dini, etnik kökeni, sosyal konumu ve siyasal düşüncesi nedeniyle kendisini baskı altında hissederek kendi devletine olan güvenini kaybeden, kendi ülke devletinin kendisini koruma yükümlülüğünü yerine getiremeyeceğini düşünen, ülkesinde zulüm ve işkence gören, baskı altında tutulan, can, mal ve ırz güvenliğini tehlikede hissederek ülkesini terk eden başka bir ülkeye sığınmak zorunda kalan kişiler mültecidir” diyor. Sığınmacı ise “iltica etmeyi gerektiren sebeplerle ülkesini terk eden ve henüz sığınma talebi, sığındığı ülkenin yetkilileri tarafından ‘soruşturma’ safhasında olan kişi” olarak tanımlanıyor.
Skandal: Gelenekleri skandal olarak tanımlamadan önce düşünmek gerekir; belki de başkaları için son derece olağan bir durum söz konusudur.
Şerefsiz: “Şereften yoksun olan, onursuz” anlamına gelen bu sözcük hakaret amacıyla kullanılır. Haber dilinde küfür ve hakaret sözcüklerinin yeri yoktur.