“Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir akide, milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin işbu Beyannamede ilan olunan tekmil haklardan ve bütün hürriyetlerden istifade edebilir.” (İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, 2. Madde)

İnsan hakları kavramı dünya tarihinde çok yeni. Bugünkü haliyle ancak İkinci Dünya Savaşı sonrası yaygın şekilde literatüre giren kavramın benimsenmesi ve gereklerinin yerine getirilmesi için ise halen mücadele sürüyor. İnsan hakları kavramının referans alındığı Evrensel Beyanname, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda 10 Aralık 1948’de kabul edildi. Türkiye de 6 Nisan 1949’da beyannameyi kabul eden ülkeler arasına katıldı. O dönemden bu yana da kavramda ve anlaşılmasında pek çok değişiklik oldu. Değişmeyen temel haklardan ikisi, ifade özgürlüğü ve bağlantılı olarak iletişim ve haber edinme hakkı her zaman insanlığın en büyük iki ihtiyacı ve hakkı olarak yerini korudu.

Habercilikte insan haklarını gözeten yaklaşım ise daha yeni ve halen gelişme aşamasında. Gazetecinin de değişen dünyayla birlikte adapte olduğu bu kavram Beyanname ile de paralel ama onu aşan, kendi kavramlarını oluşturan bir nitelikte. Yaşarken olduğu gibi yazarken de insan haklarını gözeten bir çerçeveden, o bakışla habere yaklaşmak da hak haberciliğinin temel kuralı.

Büyük bir sorumluluk gerektiren gazetecilikte hak odaklı bir yaklaşım, en az işin kendi kuralları kadar önem taşıyor ve gazeteciliği nasıl yapacağımızı, nerede duracağımızı, “tarafımızı” belirliyor. Haberin ilk kelimesinden itibaren hak odaklı bir yaklaşımı benimsemek, en az kamuoyuna verdiğimiz haberin içeriği kadar önemli.

Gazetecinin sadece bilgi vermek değil, insanlığa sorumluluğunu yerine getirmesi için, insan hakları odaklı bir habercilik olmazsa olmaz…